Nieuws

Operatie Wonen in Amsterdam Museum aan de Amstel

25 september 2022 t/m 21 januari 2024

In Operatie Wonen wordt vanuit het heden teruggeblikt op een eeuw Amsterdamse wooncultuur. Je ziet de ontwikkeling van woonsituaties in bepaalde Amsterdamse buurten en er wordt ingezoomd op de huidige wooncrisis. Zit er een verschil in hoe je wíl wonen en hoe je op dit moment kán wonen? En wat is hier de oplossing voor?

Deze kleine tentoonstelling in het kader van Samen meer Mokum opent op 25 september 2022 en is onderdeel van het project Collecting the City. Dit project ‘verzamelt’ en presenteert het Amsterdam Museum samen met gemeenschappen, particulieren en instellingen uit Amsterdam de verhalen en objecten van de stad van nu.

De tentoonstelling blikt terug op een eeuw wonen in Amsterdam vanuit een hedendaags perspectief. Het resultaat is een kritische reflectie op wonen in heden en verleden in de vier wijken waar de lokale musea zijn gevestigd: de Van der Pekbuurt, De Baarsjes, Slotermeer en het Oostelijk Havengebied. Welke problemen zijn er nu op de woningmarkt en wat zijn de oplossingen daarvoor? De visie van experts geeft ons inzicht.

Ook buurtbewoners komen aan het woord over hun buurt. Wat trok hen in de eerste plaats aan in deze buurt en hoe zit dat nu?

Een van de eye catchers in dit rijk gevarieerde deel van de tentoonstelling is het Rad van (On)fortuin, uit de eigen collectie van het Amsterdam Museum. Dit laat tien enigszins twijfelachtige manieren zien waarop jongeren in 2021 een woning in de hoofdstad kunnen krijgen. Het schetst een triest beeld omdat, of je het nu leuk vindt of niet, iedereen in Amsterdam een ​​winnaar of verliezer is in de huizenmarktloterij. Het wiel is gemaakt door Hans de Tweede (1997) en Tycho (1994) voor een groot protest in het Westerpark op 12 september 2021, waarbij ruim 10.000 mensen hun frustratie uitten over het huisvestingsbeleid van de stad. Daarna werd het stuk opgenomen in de collectie van het Amsterdam Museum.

Samen meer Mokum vanaf voorjaar 2022

Amsterdam Museum en Museum om de Hoek zijn in 2020 een samenwerking gestart om binnen het thema ‘Verzamel de stad’ een tijdelijke tentoonstelling Samen meer Mokum in te richten waarin het heden en verleden van Amsterdam een centrale plaats innemen.

Het eerste thema is ‘Armoede, eerlijke handel, (de)kolonisatie’ en wordt gepresenteerd door Multatuli Museum, Buurtmuseum Indische Buurt, het Cacaomuseum en Museum Perron Oost. Zij willen aandacht vragen voor misstanden, maar ook oplossingen laten zien en de veerkracht van mensen.

Via Multatuli kom je bij de cacaoplantages met zijn koloniale verrijking en uitbuiting. De cacao uit Indonesië werd vervoerd naar de grootste cacaohaven ter wereld in Oost-Amsterdam. Via de Ranchibaby’s gaat de bezoeker naar de huidige tijd waarin een omslag van bewustwording te zien is. Museum Indische Buurt spiegelt armoede (ook die van Multatuli) versus de rijkdom van koloniaal Nederland, maar belicht ook positieve kanten die steeds zichtbaarder worden, elkaar dragen in een buurt. Het zijn persoonlijke verhalen die reflecteren op onze gedeelde geschiedenis en hoe we daar nu mee omgaan.

De zes halfjaarlijkse periodes vallen samen met de tijd waarin het complex van Amsterdam Museum aan de Nieuwezijds Voorburgwal wordt verbouwd en de instelling alleen in het pand aan Amstel 51 te bezoeken is. De 22 instellingen van Museum om de Hoek zijn natuurlijk ook elk op hun eigen locatie te bezoeken.

De thema’s van de volgende periodes zijn respectievelijk ‘Gentrificatie en woningbouw’, ‘Vertier, kunst en poëzie’, ‘Water en ambacht’, ‘Religie, de dood en slavernij’ en ‘Beroemde Amsterdammers uit de geschiedenis.’

Vanaf 9 maart 2022 is Samen meer Mokum te bezoeken in het Amsterdam Museum, Amstel 51, 1018 DR Amsterdam.

Deze tijdelijke tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het AFK.

Jaarverslag 2020

Stichting Museum om de Hoek is in 2017 opgericht door een drietal samenwerkende kleine musea in Amsterdam, in feite borduren zij voort op een vergelijkbaar initiatief uit 2015. Eind 2018 wordt gestreefd naar uitbreiding van het aantal deelnemende instellingen, tot dan toe acht. Sinds maart 2019 bedraagt het aantal deelnemende instellingen 23. De organisatie bestaat uitsluitend uit vrijwilligers. Er zijn een bestuur van drie personen en een stuurgroep van vier personen (status eind 2020).

De Kleine Museum Gids

Begin van het jaar 2020 brengt Museum om de Hoek tijdens de nieuwjaarsreceptie het boekwerkje De Kleine Museum Gids uit: een handig overzicht van alle aangesloten instellingen, dat bij die instellingen, online en bij de Stadsboekwinkel in het Stadsarchief te koop wordt aangeboden aan belangstellenden. Op deze manier bevordert Museum om de Hoek het bezoek aan de verschillende instellingen, vooral bij mensen die al bij een ander MODH-adres zijn geweest. Het boekje is tweetalig (Nederlands en Engels), de oplage is 1000 stuks en de verkoopprijs ligt op € 5,- per stuk, voor studenten € 4,-.

Samenwerking Amsterdam Museum

In januari bezoekt een aantal instellingen van Museum om de Hoek het Amsterdam Museum om te praten over samenwerking. Eerst wordt de tentoonstelling Opslaan als, hoe verzamel je de stad? bekeken, daarna vindt een groepsgesprek plaats met de curator over hoe je verhalen het best kunt verzamelen en over samenwerking tussen het museum en de stichting, in de vorm van een presentatie in hun tentoonstelling.

Later in het jaar wordt dit contact weer opgepikt. Vanwege Covid-19 besluit het Amsterdam Museum zich op het publiek te richten met de online talkshow AM Live. Tussen de debatten door wil het korte filmpjes tonen van instellingen van Museum om de Hoek. MODH produceert vier video’s: Molen van Sloten, Cacaomuseum, Museum Perron Oost, Pianola Museum. Behalve in de programmering van AM Live zijn ze ook te zien op Youtube.

Overlijden Henk Ras

Later in het voorjaar overlijdt een van de oprichters van de stichting, die tevens de rollen van secretaris en penningmeester in het bestuur vervult: Henk Ras. Deze klap betekent dat het bestuur van de stichting zich voor een groot deel opnieuw moet vormen: een nieuwe secretaris en penningmeester treden aan.

Geplande activiteiten

De geplande activiteiten voor het jaar liggen op het vlak van verdere samenwerking tussen de instellingen, waaronder

• naar elkaar doorverwijzen met posters of promotieborden, tevens om De Kleine Museum Gids te promoten
• een gezamenlijk evenement organiseren, werktitel “Museum om de Hoek weekend”
• opzetten intranet voor betere onderlinge communicatie, kennisuitwisseling en als naslagwerk
• werkgroepen op de vlakken vrijwilligers(poule), website, public relations, catalogiseren, educatie, bezoekersregistratie
• onderlinge bezoeken om elkaars instelling beter te leren kennen.

Contacten onderling en met andere museale instanties, en daarmee de voortgang van deze plannen, liggen door Covid-19 en het overlijden van Henk Ras enige tijd op een lager pitje. Maar in de loop van de zomer komt e.e.a. weer op gang. Helaas is het door Covid-19 en de onzekere vooruitzichten wat betreft lockdown-maatregelen onmogelijk dan wel zinloos de meeste van deze plannen uit te werken en uitvoering te starten. De opzet van het intranet wordt daadwerkelijk gestart en een bijeenkomst met uitleg van een catalogiseersysteem wordt bijgewoond.

Aanvraag MAEX Impuls

Vanwege de geslaagde aanvraag bij platform MAEX in 2019 wordt besloten opnieuw een aanvraag te doen, ditmaal voor de productie van de video’s voor AM Live, het opzetten van het intranet en het ontwerp en de druk van de promotieposters. Deze aanvraag is succesvol en wordt voor eenderde deel toegekend.

Bijeenkomst buitenkring

Door Covid-19 en de moeilijkheid om het met zo’n groot aantal deelnemers (20+) online te doen is de halfjaarlijkse bijeenkomst lange tijd uitgesteld, maar in december wordt alsnog een Zoom-bijeenkomst met de buitenkring (= alle deelnemende instellingen) gehouden om iedereen bij te praten en te horen hoe het gaat met de musea en archieven in deze moeilijke tijden zonder of met slechts weinig bezoekers.

Vooruitblik Voor de komende jaren wordt uitgezien naar een lichte groei van het aantal aangesloten instellingen, het oppakken van de activiteiten zonder beperking door Covid-19 maatregelen, een nauwe samenwerking met het Amsterdam Museum in hun tijdelijke behuizing De Hermitage, en voorbereiding op activiteiten rond het 750-jarig bestaan van de stad Amsterdam.

>> Eerder nieuws